«Ο τρόπος αφήγησης της ιστορίας, από το θαύμα στην πραγματικότητα, νομίζω συνάδει απόλυτα με τους ήρωες του καιρού μας, όπως ακριβώς ήταν κι ο Νίκος Μπελογιάννης»
Η ηθοποιός Φαίδρα Παπανικολάου, που φέτος πρωταγωνιστεί στην παράσταση «Το Γαϊτανάκι», στο θέατρο Άβατον, μίλησε στο vradini.gr για την παράσταση, το αγαπημένο παραμύθι της Ζωρζ Σαρή και τα παιδιά.
Αναλυτικά η συνέντευξη της Φαίδρας Παπανικολάου στο vradini.gr:
Φαίδρα, φέτος πρωταγωνιστείτε στην παράσταση «Το Γαϊτανάκι», στο θέατρο Άβατον έως 13/4 . Τι κάνει τόσο διαχρονικό αυτό το παραμύθι της Ζωρζ Σαρή;
«Το θέμα του έργου είναι το ταξίδι του κυρ Νικόλα του Γαρύφαλλου στον κόσμο, για να πείσει παιδιά και μεγάλους, ν’ αγκαλιάσουν τη Γη πιασμένοι χέρι χέρι, μιαν ορισμένη μέρα, και να χορέψουν.
Συναντά πολλές δυσκολίες, αλλά τελικά καταφέρνει να ξεπεράσει ακόμα και του χρόνου τα εμπόδια, να φτάσει στο σήμερα, με το ίδιο αίτημα, πιο επίκαιρο από ποτέ. Να καταφέρουν οι άνθρωποι να ενωθούν, σ΄ έναν κοινό αγώνα, για Ειρήνη, για Ισότητα, για έναν κόσμο όπως τον φαντάζονται κι όπως δικαιούνται τα παιδιά.
Όλα τα παιδιά της Γης. Και μέχρι να γίνει αυτός ο κόσμος ένας για όλους, το παραμύθι, που δεν είναι και τόσο παραμύθι, θα παραμένει διαχρονικό».
Και πώς αισθανθήκατε όταν το ξαναδιαβάσατε, για τις ανάγκες πλέον της παράστασης;
«Αισθάνθηκα πως ήταν η σωστότερη επιλογή, ειδικά στις μέρες μας, για να παρουσιάσουμε στα παιδιά μια ιστορία, ολότελα αληθινή, που ταυτόχρονα έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός παραμυθιού: Να μαγέψει με τον άθλο, να μεταδώσει το υπέρτατο ιδεώδες του θάρρους, να γοητεύσει με την ικανότητα για θυσία, να συγκινήσει με το νόημα που δίνει στην Αγάπη.
Ο ήρωας, τριγυρνάει στον αληθινό κόσμο, συναντάει πραγματικούς ανθρώπους που ο καθένας από τη θέση που βρίσκεται μπορεί να βοηθήσει ή να εμποδίσει τον σκοπό του κυρ Νικόλα, που όμως μας περιλαμβάνει όλους».
Το «Γαϊτανάκι» είναι αφιερωμένο στον Νίκο Μπελογιάννη, αυτός είναι ο κυρ- Γαρύφαλλος της ιστορίας. Τι μηνύματα παίρνουν τα παιδιά μέσα από τη στάση του;
«Ο τρόπος αφήγησης της ιστορίας, από το θαύμα στην πραγματικότητα, νομίζω συνάδει απόλυτα με τους ήρωες του καιρού μας, όπως ακριβώς ήταν κι ο Νίκος Μπελογιάννης.
Ευτυχώς για μας, η Ζωρζ Σαρή κατάφερε ν’ αποτυπώσει με μαεστρία το μεγαλείο όλων εκείνων που αγωνίστηκαν, που με θάρρος υπερασπίστηκαν το δίκιο του Ανθρώπου, κάποτε μέχρι τελευταίας πνοής.
Τα παιδιά, καταλαβαίνουν κάτι πολύ σημαντικό: ποια είναι τα συστατικά ενός πραγματικού Ήρωα. Αποκτούν ένα μέτρο για το Ήθος, για το Θάρρος, για την Αγάπη. Καταλαβαίνουν ότι η δυσκολία δεν είναι λόγος για να τα παρατήσεις αλλά μάλλον η αιτία για να συνεχίσεις.
Νοιώθουν πως αυτός ο Ήρωας είναι πέρα για πέρα αληθινός, αδύναμος ή χαρούμενος σαν κι αυτά. Καταλαβαίνουν πως ο φόβος νικιέται. Το σημαντικότερο όμως που αντιλαμβάνονται, είναι πως κανείς δεν τα κοροϊδεύει».
«Όποιος θέλει να αλλάξει τον κόσμο, αγαπάει τον κόσμο σαν παιδί, και σαν παιδί μένει για πάντα νέος», λέτε στην παράσταση. Τι μας απομακρύνει από την αθωότητα και το έμφυτο αίσθημα δικαίου που έχουν τα μικρά παιδιά;
«Θα μου επιτρέψετε να τοποθετήσω κάπως αλλιώς το ζήτημα. Το αίσθημα δικαίου αν είναι έμφυτο δεν μπορεί να χαθεί. Κάποιοι λόγοι συντρέχουν και δεν το ορίζουμε αντικειμενικά.
Αυτή η προσωπική επιλογή, η απόφαση που παίρνουμε να αδικήσουμε, ορίζεται από το κοινωνικό πλέγμα γύρω μας.
Πόσο επιτρέπει να αδικήσουμε και πόσο παραποιεί τι είναι Δίκιο. Και όλοι έχουμε υποστεί τις συνέπειες αυτής της μεθοδευμένης παραποίησης, της ασάφειας, της δυσκολίας να βρεις το δίκιο.
Στην περίπτωση του Μπελογιάννη και των συντρόφων του, ήταν κατάφορη η αδικία, είχε ξεσηκωθεί όλη η παγκόσμια κοινότητα, κι όμως εκτελέστηκαν Κυριακή, μέρα που ούτε ο νόμος δεν το επιτρέπει.
Άρα λοιπόν, σαν παιδί, δε θα ανεχθώ την αδικία, γιατί με πληγώνει, γιατί μ’ εμποδίζει να κοινωνικοποιηθώ, να ταυτιστώ με τον Άλλο, γιατί το Άδικο μ’ εμποδίζει ν’ αγαπήσω.
Και έχει νόημα ν’ αγωνίζομαι κάθε μέρα ενάντιά του, γιατί όπως το παιδί, εξελίσσομαι συνεχώς κι έχω το δικαίωμα να φτάσω το μπόι του Ανθρώπου».
Η παράστασή σας είναι διαδραστική. Συμμετέχουν οι μικροί θεατές και αν ναι, σε ποιο σημείο το ενδιαφέρον τους γίνεται πιο έντονο;
«Η παράσταση βάζει τον μικρό θεατή στο παιχνίδι από την αρχή. Η αλήθεια είναι ότι παρακολουθούν μ’ έκδηλο ενδιαφέρον καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης. Συμμετέχουν γιατί τους αφορά τελικά πως είναι δυνατόν ν’ αγκαλιάσουμε τη Γη.
Περιμένουν τις απαντήσεις και το γεγονός ότι είναι πραγματοποιήσιμες, τα κάνει ήρεμα κι έτοιμα για αυτή την υπέροχη στιγμή.
Αν κρίνω κι από τον εαυτό μου, όταν εγώ ήμουν παιδί, ποτέ δεν το ξέχασα το γαϊτανάκι. Κι απ’ ό,τι φαίνεται το περιμένω ακόμα. Γιατί μπορεί να γίνει, και θα γίνει».
Μπορούν έννοιες δύσκολες, κάποιες φορές και σκληρές, όπως ο πόλεμος, η δικαιοσύνη, η μάχη για τα ιδανικά να γίνουν αντιληπτές από τα μικρά παιδιά, χωρίς να μαυρίσουν από τώρα τις ψυχές τους;
«Θα μου επιτρέψετε να πω πως τα παιδιά είναι εκτεθειμένα στη βαρβαρότητα χωρίς να τους ερμηνεύει κανείς αυτή την αφύσικη πραγματικότητα που βιώνουμε. Αυτό που μαυρίζει τις ψυχές τους είναι ό,τι μαυρίζει και τις δικές μας.
Η δυστυχία των συνανθρώπων, η αγωνία των γωνιών τους για τα καθημερινά κι η κούραση τους που δεν αφήνει χώρο για κουβέντα και παιχνίδι, η οικονομική ανισότητα.
Ο πόλεμος στ΄ αυτιά τους την ώρα του φαγητού, οι εκφράσεις μίσους κατά το συμφέρον που εξυπηρετείται κάθε φορά, ο ρατσισμός. Σκεφτείτε μόνο τα τερατόμορφα πολεμικά παιχνίδια .
Έργα όπως το γαϊτανάκι, προάγουν το Ήθος, την αναγκαιότητα της Ειρήνης, δίνουν ελπίδα, δίνουν δύναμη γιατί βάζουν τα πράγματα στη θέση τους. Δεν υπάρχει το ανίκητο, αιώνιο κακό, κάτι πολύ συνηθισμένο στα παιδικά που παρακολουθούν.
Υπάρχουν αληθινοί άνθρωποι, με πραγματικά προβλήματα, με συναισθήματα, με φόβους, με διλήμματα και μεγάλες αποφάσεις. Άνθρωποι που αγωνίζονται για το καλό όλων μας. Δεν οπλοφορούν αυτοί οι Ήρωες και δεν πεθαίνουν ποτέ στις συνειδήσεις μας».
Κατά τη γνώμη σας, τι πρέπει απαραιτήτως να διαθέτει μια παράσταση που απευθύνεται σε παιδιά για να έχει επιτελέσει τον σκοπό της;
«Το Γαϊτανάκι είναι έργο πρότυπο κι έχει αυτά τα χαρακτηριστικά. Οπωσδήποτε το κείμενο είναι πολύ βασικό.
Και πώς θα γινόταν αλλιώς, αφού το έργο το έγραψε η Σαρή και τη θεατρική διασκευή έχει κάνει ο μεγάλος μάστορας του παιδικού θεάτρου Γιάννης Καλατζόπουλος.
Υπάρχουν τα τραγούδια. Οι ηθοποιοί ζωντανά στη σκηνή τραγουδούμε, παίζουμε μουσική με φυσικά όργανα και τα παιδιά συμμετέχουν, κρατώντας τον ρυθμό.
Ειδικά, στο «Αν όλα τα παιδιά της γης», παρόλο που η μουσική της Νατάσας Μουσάδη είναι πρωτότυπη για το έργο, γνωρίζοντας τα λόγια, ξεπερνούν το γεγονός ότι η μελωδία είναι κάπως διαφορετική και τραγουδάν μαζί μας. Τα σκηνικά μας, τα οποία έχει κάνει η εικαστικός Βικτώρια Νταρίλα, έχουν το πλεονέκτημα να μιλάνε σε μιαν άλλη γλώσσα, να μας μεταφέρουν από τη μια σκηνή στην άλλη, άμεσα και χωρίς κόπο.
Χαρακτηριστικό τους είναι η διαφάνεια, πότε για να αναδείξουν τους χαρακτήρες και πότε να τους μεταμορφώσουν σε υπόπτους. Όπως και τα ρούχα, έχουν την λογική του κόμικ.
Όλο αυτό το πάντρεμα τεχνών, καλλιεργεί την αισθητική, την οξύτητα του πνεύματος, εκπαιδεύει το κριτήριο κι έτσι κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον των παιδιών. Σας ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία».
Πηγή: www.vradini.gr
